Araba Hangi Durumlarda Tekleme Yapar?
Karbüratör Nedir, Neden Arıza Yapar?
Karbüratör Nedir? İçten yanmalı benzinli motorlarda karbüratörün görevi motorun silindirlerinde yanacak yakıt hava karışımını sağlayan motor parçasıdır. Pistonların silindirdeki emiş gücüyle emilen hava, karbüratör içinden geçerken bir miktar benzini beraberinde sürükleyerek buharlaştırır ve meydana gelen yakıt hava karışımı silindirlere girerek bujilerin oluşturduğu kıvılcım ile ateşleme gerçekleşir. Karbüratör, emilecek benzin hava karışımının oranını ek düzenekler yardımıyla otomatik olarak ayarlar.
Karbüratörün Parçaları
- Yakıt Deposu
- Yakıt Filtresi
- Hava Filtresi
- Emme Manifoldu
- Yakıt Pompası
- Karbüratör
- Benzin Göstergesi
Karbüratörün Çalışma Şekli
Karbüratör basitçe, orta bölümde daralan bir hava borusu ile bu boruya ince birkaç kanalla bağlı bulunan benzin haznesinden oluşur. Hava borusuna boğaz, boğazın daralan bölümüne ise venturi denir. Motora emilen hava fizik kurallarına göre venturiden geçerken hız kazanır ve bu bölümde düşük basınç yaratır. Oluşan düşük basınç (vakum) benzin haznesindeki yakıtın emilip hava ile karışarak silindir veya silindirlere doğru yol almasını sağlar. Bu yüzden ana yakıt kanalı venturiye açılır. Boğazın, havanın gidiş yönüne göre venturiden sonraki bölümünde motora alınacak olan havanın, dolayısıyla da hava – yakıt karışımının miktarını ayarlamaya yarayan gaz kelebeği bulunur. Gaz kelebeği otomobillerdeki gaz pedalının hareketiyle çalışır. Sürücü gaz pedalına basmakla aslında gaz kelebeğinin açıklığını artırmaktadır.
Benzin, karbüratördeki hazneye ya benzin pombası ile gönderilir ya da bazı motosikletlerde olduğu gibi kendi ağırlığı ile dolar. Haznedeki benzin miktarını sabit bir düzeyde tutmak için burada şamandıralı bir supap bulunur. Motorlu taşıtlarda ve diğer alanlarda kullanılmakta olan benzinli motorların, değişen şartlara göre istenen güç ve devirde çalışabilmesini temin edebilmek amacıyla modern karbüratörler birçok karmaşık sistemle donatılmıştır. Benzin ile havanın öz kütleleri ve diğer fiziksel özellikleri farklı olduğu için hava – yakıt karışımının miktar ve oranı sadece gaz kelebeği ile kontrol edilememektedir. Geliştirilen pek çok sisteme rağmen karbüratörlerden, mükemmel düzeyde verim alınamayacağı anlaşılmış ve bugünkü çoğu modern taşıtta yerini yakıt enjeksiyonu sistemi almıştır.
Karbüratör Çeşitleri
Karbüratörler, boğaz sayısına göre ve hava akış yönüne göre ikiye ayrılır.
Boğaz sayısına göre karbüratörler
1- Tek boğazlı karbüratör
Tek boğazlı karbüratörler, otomobillerde ekstra kuvvet gerektiren durumlarda, yakıt hava karışımı miktarıyla birlikte karışım içindeki benzin oranının artırılması gerekir. Böyle durumlarda tek boğazlı karbüratörlerde gaz kelebeğinin ¾ oranında açılmasıyla, boğaza ikinci bir kanaldan daha benzin akmaya başlar.
2- Çok boğazlı karbüratör
Çok boğazlı tip karbüratörlerde boğaz sayısı 2, 4, 6 veya daha fazla olabilir. Genellikle çok silindirli yarış araçlarında ve motosikletlerde, her silindirin başına bir boğaz düşecek şekilde imal edilen karbüratörler kullanılır. Bunlarda tüm gaz kelebekleri aynı anda çalışır. Standart araçlarda kullanılan karbüratörlerde ise boğazların yarısı, sadece yüksek oranda güç gerektiği sırada, yani gaz pedalının son çeyreklik kısmında devreye girer.
Hava Akış yönüne göre karbüratörler
1- Dikey akışlı karbüratör
Dikey akışlı karbüratörlerde hava boğazı dikey pozisyondadır. Standart araçlarda kullanılır. Bu tip karbüratörlerde yakıt haznesi boğazın yan tarafında bulunur. Genellikle üst kısımda hava filtresi, altında ise emme manifoldu bulunur. Hava akış yönü aşağıdan yukarıya doğru olan bazı modeller uçak motorlarında kullanılmıştır.
2- Yatay akışlı karbüratör
Yatay akışlı karbüratörler motosikletlerde kullanılır. Ayrıca çim biçme makinesi, motorlu testere, ilaçlama motoru ve küçük jeneratör gibi makinelerde tercih edilir. Yakıt haznesi boğazın alt kısmındadır. Gaz kelebeğinin yerini aynı görevi yapan gaz pistonu alabilir. Emme manifoldu olmadan direk silindir kapağına uyum sağladıkları için, her silindire bir adet olacak şekilde bazı spor arabalarda da kullanılmıştır.
Karbüratör Neden Arıza Yapar?
Karbüratör arızaları araçların uzun yıllar LPG’li olarak kullanılmasından kaynaklanmakta diyebiliriz. Karbüratör memelerinde tıkanıklık, karbüratör yakıt girişlerinde tıkanma, hortumlarda sorun yaşanması gibi arıza oluşumunun nedenlerindendir.
Karbüratör Arızası Nasıl Anlaşılır?
- Araç LPG’de sorunsuz çalışırken, benzinle çalışmaz.
- Benzin otomatiği çalışır durumda ve araçta yeterli yakıt olsa bile, araç benzinde tekleme, stop etme veya hiç çalışmama gibi problemler görülür.
- Araç rölantide sıkıntısız çalışırken hareket etmeye başlayınca devirlenme de zorluk yaşanması.
- Hava–yakıt karışımına bağlı olarak egzozda patlamalar veya çiğ yakıt atma görülür.
- Hava girişinden kaynaklı olarak hava filtresinde patlamalar yaşanabilir.