Araba Hangi Durumlarda Tekleme Yapar?
TIR veya otobüslerin ön ve arka jantları neden farklı?
Özellikle de şehirlerarası yolculuklar sırasında çok fazla otobüs ve kamyon görürüz. Her biri yük veya yolcu taşıyan bu devasa araçlar, zaman zaman modifiye de edilirler ve beğensek de beğenmesek de ışıl ışıl görünüşlerinden gözümüzü alamayız. Şimdi sizlere, otobüs ve kamyonlardaki (ya da TIR) daha önce hepimizin gördüğü ancak nedenini hiç düşünmediği bir farklılığa bakalım. Kamyon ve otobüslerin ön tekerlerindeki jantlar dışa, arka tekerlerindeki jantlar ise içe doğru eğimlidir. Peki neden?
Otobüs, Tır veya kamyonların jantlarına dikkatli bir şekilde baktığımızda otomobillerdeki gibi tüm jantların aynı olmadığını görüyoruz. Ön jantların dışbükey, arka jantlar ise içbükey tasarıma sahip olduğunu göreceksiniz.
Otomobil, kamyon, TIR veya otobüsün ön tekeri aynı yapıdadır. Jantlar, lastiği içeriye doğru tutar. Aksa bağlanan tekerler, direksiyonun dönmesi ile araca yön verirler. Bugüne kadar yapılmış tüm mühendislik hesapları, araçlar için ideal jant-aks bağlantı noktasının dış bükey olması gerektiğini ortaya koymuştur. Peki arka tarafta ne oluyor da yük taşıma odaklı araçlarda içbükey jant görüyoruz?
Kamyon, kamyonet, TIR ve otobüs gibi araçların neredeyse hepsinde, çift arka teker bulunur. Bunun nedeni yük taşıma kapasitesidir. Şunu unutmayın; bir çekicide ne kadar çok aks ve ne kadar çok teker varsa, o çekicinin yük taşıma kapasitesi de o kadar artar. Çok büyük ve ağır yükleri taşıyan TIR’ların çok sayıda tekerle donatılmış olmasının nedeni de tam olarak budur. Öyle ki TIR, kamyon veya otobüslerde kullanılan çift tekerleri bir arada tutmak gerekiyor. İşte tasarım farkının nedeni de tam olarak bu.
Büyük araçlarda kullanılan çift tekerler, tek bir gövdeye bağlanıyor. Bundan kaynaklı olarak da birbirine tutunan içbükey jant tasarımı tercih ediliyor. İkili jant sistemi sayesinde aracın gövdesine temelde tek bir jant bağlanmış ancak tasarım sayesinde yük ile birlikte gelen basınç iki tekere eşit şekilde paylaştırılmış oluyor.
TIR, otobüs, kamyon gibi araçların ön tekerleri, sıklıkla karşılaştığımız binek otomobillerle aynı mekanizmaya sahip. Ancak arka teker, tek yerine çift lastik takılabilmesi ve yük kapasitesinin artırılabilmesi için özel tasarım jantlara sahip. Dolayısı ile ön jantlar ile arka jantlar arasındaki temel fark, lastik sayısının zorunlu kıldığı farklı tasarım ihtiyacından kaynaklanıyor diyebiliriz.
Kaynak: webtekno