Türkiye’nin İlk Yerli Otomobili: Devrim Otomobili’nin Hikayesi
Katalitik Konvertör Nedir, Arızaları ve Belirtileri Neler?
Araçlarda pek çok parça bulunur. Bu parçalardan birisi de katalitik konvertördür. Katalitik konvertörler, araçların egzoz sistemlerinde kullanılmaktadır. Bu parça, egzoz gazlarındaki zararlı bileşikleri azaltmak için tasarlanmıştır. Katalitik konvertörler genellikle aracın egzoz borusunun bir noktasına yerleştirilir ve egzoz gazlarının bu noktadan geçmesine izin verilir. 480-650 derece arası sıcaklıkta çalışabilen katalitik konvertör, araçların egzoz bölümünde yer alan yanma esnasında oluşan araçtan çıkan zehirli gazların daha temiz bir şekilde havaya salınmasını sağlayan parçadır. Bu malzeme genellikle platin, paladyum veya rodyumdan yapılmıştır.
Bu malzeme, egzoz gazlarındaki bazı zararlı bileşikleri (örneğin karbon monoksit, nitrojen oksitler ve hidrokarbonlar) kimyasal olarak ayrıştırmak için kullanılır. Bu ayrıştırma süreci, bu bileşiklerin daha az zararlı olanlara (örneğin karbondioksite (CO2), suya (H2O), karbonmonokside (CO), azot okside (NOX), ve hidrokarbona (HC)) dönüştürülmesini sağlar. Katalitik konvertörler, çevreye yayılan zararlı egzoz gazlarını azaltmak için oldukça etkili bir yöntemdir. Katalitik konvertörler, araçlarda kullanılmaya başlanmadan önce, egzoz gazlarındaki zararlı maddelerin atmosfere yayılması ciddi bir çevre sorunu oluşturuyordu. Ancak katalitik konvertörler sayesinde, bu sorun büyük ölçüde azaltılmıştır.
Katalitik konvertörün tarihteki ilk üreticisi ve öncüsü Rodney Bagley adındaki mühendistir.
Katalitik Konvertör Arızaları ve Belirtileri
Sık rastlanan katalitik konvertör arızalarından biri kurşun zehirlenmesidir. Katalitik dönüştürücü kurşunlu benzinden zehirlenir yani katalitik konvertörlü bir araca kurşunlu benzin konduğu zaman konvertörün yüzeyi kurşun kaplanır ve zararlı gazların daha az zararsız gazlara dönüşmesi için yürümesi gereken tepkimeler yürümez, konvertör de görevini yapamaz.
Katalitik konvertör arızalarından bir diğeri de, konvertörün içindeki monolitinin erimesidir. Bu erimenin sebebi, katalitik konvertör içine yanmamış yakıt kaçması sonucunda yakıtın konvertör içinde egzoz gazının sıcaklığı ile tutuşması ve bu yanma sonucunda açığa çıkan yüksek sıcaklıktır. Bu egzoz sisteminin ya da katalitik konvertörün hatası değildir. Birçok sebebi olabilmesine karşın sebeplerin tümü motor kaynaklıdır. Ancak bu hatanın ya da arızanın etkisi katalitik konvertörde görülmesinden dolayı birçok tüketici bu hatanın konvertör kaynaklı olduğunu zannetmektedir.
Otomobil Üreticilerinin Kullandığı Kısaltmaların Anlamları için tıklayın.
Lamda sondasının da arızalı olması böyle bir erimeye sebebiyet verebilir. Sensörün arızasından dolayı motor sürekli olarak zengin karışımla çalışıyorsa egzoz gazında olması gerekenden daha fazla karbonmonoksit olur. Karbonmonoksit gazının katalitik dönüştürücüde karbondioksit gazına dönüştürülmesi esnasında ısı açığa çıkar. Normalden daha fazla karbonmonoksit demek, normalden daha fazla ısı demektir ki bu da monolitin erimesidir.
Katalitik Konvertörlerin Fiyatlarının Yüksek Olmasının Nedeni?
Katalitik konvertörler, özel malzemelerin kullanılması, karmaşık tasarımı ve üretim süreci gibi nedenlerden dolayı oldukça pahalıdır. Katalitik konvertörlerin üretimi için kullanılan platin, paladyum ve rodyum gibi metaller, nadir bulunan ve çıkarması oldukça zahmetli olan elementlerdir. Bu nedenle, bu malzemelerin fiyatları oldukça yüksektir. Ayrıca, katalitik konvertörlerin üretimi oldukça karmaşıktır ve yüksek teknoloji gerektirir. Üretim sürecinde, yüksek sıcaklıklar, özel kaplamalar ve hassas ölçüm cihazları kullanılması gerekmektedir. Bu faktörler de üretim maliyetlerini arttırmaktadır. Bu cihazlar araçların çevre dostu olmasını sağlayarak, çevre ve insan sağlığına fayda sağlar.
Audi A8 L S Line 50 TDI Quattro için tıklayın.